De nadruk van deze behandeling ligt op het aanleren van een gezonde levensstijl, met de bedoeling dit een leven lang vol te houden. Aangezien kinderen nog groeien, zullen ze bij gewichtsstagnatie een normalisering van hun gewicht kunnen bereiken. Er wordt in dit programma dus niet gestreefd naar gewichtsverlies, maar naar gewichtsstagnatie. Zo wordt getracht de neveneffecten van een streng dieet te beperken.

Met deze behandeling voor mensen met boulimia nervosa leert de patiënt om het eetpatroon te normaliseren, om anders om te gaan met alledaagse gebeurtenissen en negatieve gevoelens, en om de overwaardering van de lichaamsvorm en het lichaamsgewicht te verminderen. Deze protocollaire behandeling is een bewerking van de goed onderzochte cognitieve gedragstherapie van Fairburn: de CBT-E. De behandeling richt zich op het doorbreken van mechanismen die de boulimische dynamiek in stand houden. Uitgangspunt is een persoonlijke probleemformulering, gebaseerd op een transdiagnostisch model voor eetstoornissen. Centraal hierin staan de overwaardering van de lichaamsvorm, het lichaamsgewicht en de controle daarop.

In de klinische praktijk heeft dit protocol in combinatie met diëtetiek en bewegingstherapie sinds vele jaren zijn effectiviteit bewezen. Het protocol is practice based. Verschillende fasen worden onderscheiden: motivatie, dieetmanagement, opbouwen van lichamelijke beweging, cognitieve herstructurering en aanleren van zelfcontrolemaatregelen. Tijdens de behandeling wordt wekelijks het gewicht bijgehouden en in een grafiek weergegeven. Ook houdt de patiënt gedurende de behandeling een eetdagboek bij waarin de eetsituatie, hoeveelheid eten, bepaalde automatische gedachten en gevoelens worden genoteerd. De behandeling wordt afgesloten met de module terugvalpreventie, waarin problem solving een essentieel onderdeel vormt.

Patiënten met een eetstoornis hebben vaak al meerdere onsuccesvolle behandelingen achter de rug, wat hun ambivalentie tegenover een nieuwe behandeling vergroot. Juist vanwege deze ambivalentie is het nodig om behandeldoelen te benoemen in termen die patiënten aanspreken en om patiënten zo veel mogelijk zelf de regie te geven. Bij deze behandeling van patiënten met anorexia nervosa zijn de belangrijkste behandeldoelen – naast het tegengaan van de overwaardering van omvang en gewicht – het ondergewicht op zich, het ondereten en de geringe behandelmotivatie voor verandering; in dit geval de motivatie om iets te doen aan het ondergewicht.

Dit protocol richt zich zowel op abnormaal eetgedrag (rigide lijnen en overeten) als op overmatige zorgen over lichaam en gewicht, wat gerelateerd is aan lage zelfwaardering. De therapie start met het uit de weg ruimen van dit misverstand omtrent ‘te dik zijn’. Het doel van de behandeling is niet gewichtsverlies, maar het bereiken van een normaal en gezond eetpatroon, dus zonder eetbuien en zonder inadequate gewichtscontrolemaatregelen. Dit doel wordt sneller (en wellicht uitsluitend) bereikt als ook de kernovertuigingen van de adolescent veranderen.

Brain Fitness is een online training die helpt met het ontwikkelen van zelfcontrolevaardigheden. De behandeling is bedoeld als aanvulling van een evidencebased begeleiding door een multidisciplinair team. Bij obesitas kan zo’n team bestaan uit artsen, diëtisten, beweegkundigen, psychologen, sociaal werkers, enzovoort. De training kan niet als alleenstaande behandeling toegepast worden, aangezien ze dient om de technieken en vaardigheden die geleerd werden in de standaardzorg beter te kunnen inpassen in het dagelijks leven.

Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een bewezen effectieve therapie voor eetstoornissen. Omdat eetstoornissen – en vermijdende/restrictieve voedselinnamestoornis (avoidant/restrictive food intake disorder, ARFID) in het bijzonder – vaak samengaan met angst, lijkt het raadzaam om ARFID te behandelen met technieken die ook ingezet worden bij angststoornissen.

Het SLIK-programma is een procedure voor verstoord (eet)gedrag die bestaat uit een combinatie van forward-chaining (stapsgewijs leren) en exposure in de vorm van systematische desensitisatie. Waar nodig kan het in uitvoering individueel worden aangepast, bijvoorbeeld aan beperkte prikkelverwerking van het kind, of aan neuromotorische beperkingen, die van invloed kunnen zijn op het kauwen, transporteren en doorslikken van voeding.

Binnen familietherapie of Family-Based Treatment (FBT) is het gezin een essentiële component van de behandeling. Het gezin wordt niet als schuldige gezien, maar juist de sterke kanten van het gezin worden benut. FBT is erop gericht om families, die vanwege de eetstoornis vaak een verstoord functioneren kennen, opnieuw te empoweren. Dat verstoorde functioneren uit zich bijvoorbeeld in conflicten tijdens de maaltijden, of in meer aandacht en zorg voor de adolescent met anorexia nervosa en minder voor de andere kinderen. In deze behandeling spelen de ouders of verzorgers als cotherapeut een actieve en positieve rol.